Ki’nin bağlaç mı yoksa ek mi olduğunu anlamanın bazı yolları vardır.
1) ki’nin geldiği sözcüğün sonuna –ler eki getirilir ve sadece sözcük okunur. Sözcük anlamlıysa ‘ki’ ektir ve bitişik yazılır. Sözcük anlamsızsa ‘ki’ bağlaçtır ve ayrı yazılır.
2) Fiillerden sonra gelen ‘ki’ bağlaçtır, ayrı yazılır. (Düzgün konuş ki dinlesinler.)
3) Bir yerde bulunan varlığı işaret eden bir anlama sahipse ‘ki’ ektir, bitişik yazılır. (okuldaki sınıf, kapıdaki görevli, üstündeki elbise, sokaktaki lamba, evdeki oda…)
Bir varlığın birine, birilerine ait olduğunu ifade eden bir anlama sahipse ‘ki’ ektir, bitişik yazılır. (benimki, seninki, onunki…)
Sanki, oysaki, mademki, belki, halbuki, meğerki sözcüklerinde bulunan ‘ki’ bağlaç olduğu halde kalıplaşmış olduğundan bitişik yazılır. Dilimizde
üç değişik görevde “ki” kullanılmaktadır.
a) Sıfat Yapan “ki”: Ektir, sözcüğe bitişik yazılır. Bir ismin yerini veya zamanını gösteren sıfattır.
a) Sıfat Yapan “ki”: Ektir, sözcüğe bitişik yazılır. Bir ismin yerini veya zamanını gösteren sıfattır.
– Kalbimdeki sevgin hiç bitmez.
– Dünkü sınav çok zordu.
– Çocuk
elindeki parayı kaybetmiş.
b) İlgi Zamiri “-ki”: Ektir, kelimeye bitişik yazılır.
İsim tamlamalarında tamlanan ismin yerini tutar.
– Bilal’in ödevi daha güzel
olmuş.
– Bilal’inki daha güzel olmuş.
– Erzurum’un havası çok soğuk;
Malatya’nınki o kadar soğuk değil.
c) Bağlaç olan “ki”: Sözcüktür ayrı yazılır. Birleşik
yapılı cümle oluşturur.
– Biliyorum ki bu iş böyle
olmayacak.
– Sev ki sevilesin.
Uyarı: “ki”
bağlacı bazı sözcüklerde kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır.
– Çünkü, sanki,
mademki, meğerki, halbuki, oysaki, belki
Yorumlar
Yorum Gönder