Ana içeriğe atla

SÖZ SANATLARI ÖRNEKLER - AYT


MECAZ-I MÜRESL (AD AKTARMASI)

  • Nazım Hikmet'i okudum (Nazım Hikmet'in şiirini okudum)
  • Camı kapat (pencereyi kapat) 


BENZETME

  • Aslan Osman
  • Peri gibi güzel yüzü olan bir kız


İSTİARE (EĞRETİLME)

Kapalı İstiare:

  • Gökyüzü ağlıyordu----> benzeyen "gökyüzü" var, benzetilen "insan" yok

Açık İstiare: 

  • Yuvayı dişi kuş yapar----> benzetilen "dişi kuş" var, benzeyen "anne" yok


KİNAYE

Hem mecaz hem gerçek anlamı çağrıştıracak.

  • Ateş düştüğü yeri yakar.


TEŞHİS (KİŞİLEŞTİRME)

  • Rüzgar soğukla dans ediyor

! Her teşhiste bir kapalı istiare vardır


İNTAK (KONUŞTURMA)

  • Gel bana yar ol dedi, bülbül güle

! Her intakta bir kapalı istiare vardır


TEVRİYE (İKİ ANLAMLILIK)

İki anlamı da gerçek anlamını kasteden sözcük içermelidir.

  • O ak gerdana bir ben gerek
  • Ulusun, korkma


TECAHÜL-İ ARİF

Bilmezden gelme

  • Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz


HÜSN-İ TALİL (BAŞKA SEBEBE BAĞLAMA)

  • Daha güzel görünsün diye Akdeniz,

         Ağaçlar hep bodur kalmış


  • Sen gelmedin diye,

         Günes battı bu akşam


TELMİH (ANIMSATMA)

Tarihi kişi ve olayladan bahsetme

  • Süleymana bile kalmadı bu dünya (Sultan Süleyman)
  • Ferhat oldu kızın etrafında (Ferhat ile Şirin)
  • Yusuf'un güzelliği var üstünde ( Hz.Yusuf)


TENASÜP (UYGUNLUK)

Aynı bağlamdaki kelimelerin bir arada kullanılması.

  • Arım, balım, peteğim
  • Gülüm, dalım, çiceğim


LEFF-Ü NEŞR

Bir dizedeki kelimelerin çaprazlama uyumlu olması.

  • Gözlerimde yaştın(1), kalbimde ateş(2)

         Ne diye tutuştun(2),  ne diye taştın(1)


İSTİFHAM (SORU SORMA)

  • Kaşların neden böyle güzel sevgili yar?


İKTİBAŞ

Aynı kökten gelen sözcükleri bir arada kullanmak

  • Sevgili seviyor seveni

         Seven yüz vermiyor sevgiliye


TERDİT (ŞAŞIRTMA)

  • En ağır işçi benim

         Gün yirmi dört saat

         Ben seni düşünüyorum


TEDRİC (DERECELENDİRME)

  • Ey çiçeklerin en güzeli gül...


RÜCU (ÇAYMAK)

  • Sen bir güzelsin

         Hayır ,hayır

         Sen bir meleksin


SECİ (DÜZYAZIDA UYAK)


AKİS (YANSIMA)

  • Seni seviyorum

         Seviyorum seni


İADE 

Bir dizede ilk dizenin son kelimesinin ve ikinci dizenin ilk kelimesinin aynı olması

  • ________________sen

         Sen________________


LEBDEĞMEZ

Dudak ünsüzlerini (b,f,m,p,v) kullanmadan yazılan şiirler


SÖZ SANATLARI TEST 1 - PDF İNDİR

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

TÜRKÇE BAĞLAMA ÖGELERİ

Aralarında anlam ilgisi bulunan farklı cümleleri ya da kavramları birbirine bağlayarak tek bir yargı haline getiren sözcük ya da sözcük gruplarıdır. Bu sözcükler cümleleri birbirine sebep, amaç, destekleme, açıklama, örnekleme, özetleme vb. anlamlarla bağlarlar. Yaygın olarak kullanılan belli başlı bağlama ögeleri şunlardır: Bu nedenle, bundan dolayı, açıkçası, kısacası, sonuçta, öncelikle, bunun yanında, aynı zamanda, üstelik, çünkü, yoksa, artık, hatta… ÖRNEK: Bu kalemi yeni aldım üstelik çok da ucuzdu. Öğretmenimiz son yazılıyı yaptı, aynı zamanda sözlü notlarımızı da verdi. Dersin düzenini bozdu, bu nedenle ceza aldı. NOT:   Bazı bağlama ögeleri aynı anlama geldiklerinden birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bu nedenle – bundan dolayı - bu yüzden bunun yanında – bununla birlikte, üstelik – hatta, bunun yanında – aynı zamanda, bundan böyle – artık…

Hayal Ürünü Belirten Cümleler (Kurgusal)

Yaşanması mümkün olmayan, tamamen zihnimizde canlandırdığımız olayları hayal ürünü olarak ifade ederiz. Köprü tam yıkılırken fil hortumuyla köprüyü havaya kaldırdı. Sabaha kadar bulutların üzerinde dolaşıp durdum. Dünya, Güneş’e seslendi. Küçük kız yıldızları heybesine topladı. Bulutlar pamuk giysilerini giymişlerdi. Minik fare kükredi. Kedi pırr diye uçuverdi Güneş çocuklara gülümsedi. Minik köpek kulağıma fısıldadı. Yıldızlar Ay ile dans ediyorlar.

YÖNLENDİRİCİ İFADELER

Cümledeki durumu, düşünceyi tersine çevirerek cümleleri birbirine bağlayan sözcüklerdir. En yaygın kullanılanları şunlardır: Ama, fakat, lakin, ancak, ne var ki, oysaki, halbuki, ya da, veya, rağmen, buna rağmen… ÖRNEK: Bu konuya çok çalıştım ama konuyu tam anlamadım. Yukarıdaki cümle iki parçalıdır. Birinci bölümünde cümle olumlu gelmiş, ikinci bölümde ise cümlenin anlamı olumsuz biçime dönmüştür. Bunu sağlayan sözcük ‘ama’ sözcüğü olmuştur. NOT: Yönlendirici ifadeler birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bir cümlede ama, fakat, lakin, ne var ki gibi ifadeler birbirlerinin yerine konsa da cümlenin anlamı değişmez.