Sıfat Tamlamaları

Bir ismin rengi, şekli, durumu, sayısı gibi özelliklerini belirten sözcüklere sıfat denir. Sıfatların, isimlerin önüne gelerek onlarla oluşturdukları söz öbeklerine sıfat tamlaması denir.

Sıfatlar her zaman isimlerden önce gelir. Dolayısıyla sıfat tamlamalarında tamlanan isim, tamlayan ise sıfattır.

Örnek

» kırmızı	elbise
sıfat	isim
(tamlayan)	(tamlanan)

» çalışkan	öğrenci
sıfat	isim
(tamlayan)	(tamlanan)

Yukarıdaki örneklerde “kırmızı” sözcüğü, “elbise” adını; “çalışkan” sözcüğü de “öğrenci” adını nitelik yönüyle anlamca bütünleyerek bir söz grubu kurmuş ve sıfat tamlaması oluşturmuştur.

» Caddeler rengarenk ışıklarla süslenmişti.
» Sınavdan sadece birkaç öğrenci geçebildi.
» Bu evde güzel günler geçirdim.
Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli kalın harflerle yazılmış söz öbekleri sıfat tamlamasıdır.

 NOT  Sıfat tamlamalarında, tamlanana (isme) sorduğumuz “nasıl, hangi, kaç, kaçıncı?” sorularıyla tamlayanı (sıfatı) bulabiliriz.

TAMLAYAN (SIFAT)	TAMLANAN (İSİM)
» iyi	insan	nasıl insan? → iyi
» acılı	yürek	nasıl yürek? → acılı
» o	araba	hangi araba? → o
» on beş	elma	kaç elma? → on beş
» onuncu	yüzyıl	kaçıncı yüzyıl? → onuncu

 NOT  Sıfat tamlamalarında, tamlayan da tamlanan da birden çok sözcükten oluşabilir.

Örnek

TAMLAYAN		TAMLANAN
» kalın	bir	kitap
sıfat	sıfat	isim

TAMLAYAN	TAMLANAN
» eski	evler,	dükkânlar
sıfat	isim	isim

» Kitapta güzel öyküler ve şiirler var.
» Bu beyaz gömlek sana çok yakışıyor.
Yukarıdaki cümlelerde kırmızı renkli kalın harflerle yazılmış kelimeler tamlayan (sıfat), yeşil renkli kalın harflerle yazılmış kelimeler ise tamlanan (isim) görevindedir.