Bir ismin aitlik
ilgisi yönünden daha belirgin hâle gelmesi için başka bir isim tarafından
tamamlanmasıyla oluşan isim grubuna isim tamlaması denir. İsim
tamlamaları da tıpkı sıfat tamlamaları gibi tamlayan ve tamlanandan oluşur.
Örnek
|
» düğme
|
⇒
|
gömleğin
|
düğmesi
|
|
isim
|
isim
|
isim
|
|
|
(tamlayan)
|
(tamlanan)
|
Yukarıdaki örnekte
“düğme” isminin önüne gelen “gömlek” ismi o düğmenin kime veya neye ait
olduğunu göstererek daha belirgin hale gelmesini sağlamış ve isim tamlaması oluşturmuştur. Bu tamlamada
“gömleğin”sözcüğü tamlayan, “düğmesi” sözcüğü
ise tamlanan görevindedir.
> İsim tamlamalarında tamlayan, ilgi
eklerini; tamlanan ise iyelik (aitlik) eklerini alır.
Tamlayan ekleri (ilgi ekleri): -ın /-in /-un
/-ün, -(n)ın /-(n)in /-(n)un /-(n)ün, -im
Tamlanan ekleri (iyelik ekleri): -ı /-i /-u /-ü, -(s)ı /-(s)i /-(s)u /-(s)ü, -im, -in
Tamlanan ekleri (iyelik ekleri): -ı /-i /-u /-ü, -(s)ı /-(s)i /-(s)u /-(s)ü, -im, -in
Örnek
» telefonun ekranı
Bu örnekte “telefon” ve “ekran” sözcükleri birer isimdir. “Telefon” ismi, “-un” tamlayan ekini; “ekran” ismi ise “-ı” tamlanan ekini alarak isim tamlaması oluşturmuşlardır.
Bu örnekte “telefon” ve “ekran” sözcükleri birer isimdir. “Telefon” ismi, “-un” tamlayan ekini; “ekran” ismi ise “-ı” tamlanan ekini alarak isim tamlaması oluşturmuşlardır.
> İsim tamlamaları belirtili, belirtisiz
ve zincirleme isim tamlamaları olmak üzere üçe ayrılır;
Belirtili isim tamlaması , belirtisiz isim tamlaması , zincirleme isim tamlaması.
Yorumlar
Yorum Gönder