Ana içeriğe atla

Benzetme Cümleleri

Herhangi bir özellik bakımından, o özelliğe az sahip olanın çok sahip olana göre benzetilerek söylenmesidir. Benzetme cümlesi kurmak sanatlı bir söyleyiştir, cümlenin anlamını kuvvetlendirmek için yapılır.
Tam bir benzetmede ‘benzeyen, kendisine benzetilen, benzetme edatı ve benzetme yönü’ olmak üzere dört temel unsur bulunur. Benzeyen ve kendisine benzetilen unsurları, benzetme cümlelerinde mutlaka olurken benzetme yönü ve edatının kullanılmadığı durumlar da olabilir.

ÖRNEK:
Saçları ipek gibi yumuşacıktı.
Yukarıdaki cümlede saç ve ipek varlıkları yumuşaklık yönünden benzetme yapılarak söylenmiştir. Burada yumuşaklık özelliğine daha çok sahip olan ipek, daha az sahip olan ise saçtır. Bu nedenle saç, ipeğe benzetilerek söylenmiştir. O halde, benzeyen unsur saç, kendisine (yani saça) benzetilen ipek, benzetme yönü de yumuşaklıktır. Benzetme ilgisini sağlayan sözcük de gibi edatıdır.

NOT:
Benzetme cümlelerinde ‘GİBİ’ sözcüğü sıklıkla kullanılır ve varlıklar arasında benzetme ilgisini kuran sözcük olarak görev yapar. Bu nedenle benzetme sorusu çözerken ‘gibi’ sözcüğünün bulunduğu cümlelere dikkat etmek de fayda vardır.


Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

TÜRKÇE BAĞLAMA ÖGELERİ

Aralarında anlam ilgisi bulunan farklı cümleleri ya da kavramları birbirine bağlayarak tek bir yargı haline getiren sözcük ya da sözcük gruplarıdır. Bu sözcükler cümleleri birbirine sebep, amaç, destekleme, açıklama, örnekleme, özetleme vb. anlamlarla bağlarlar. Yaygın olarak kullanılan belli başlı bağlama ögeleri şunlardır: Bu nedenle, bundan dolayı, açıkçası, kısacası, sonuçta, öncelikle, bunun yanında, aynı zamanda, üstelik, çünkü, yoksa, artık, hatta… ÖRNEK: Bu kalemi yeni aldım üstelik çok da ucuzdu. Öğretmenimiz son yazılıyı yaptı, aynı zamanda sözlü notlarımızı da verdi. Dersin düzenini bozdu, bu nedenle ceza aldı. NOT:   Bazı bağlama ögeleri aynı anlama geldiklerinden birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bu nedenle – bundan dolayı - bu yüzden bunun yanında – bununla birlikte, üstelik – hatta, bunun yanında – aynı zamanda, bundan böyle – artık…

Hayal Ürünü Belirten Cümleler (Kurgusal)

Yaşanması mümkün olmayan, tamamen zihnimizde canlandırdığımız olayları hayal ürünü olarak ifade ederiz. Köprü tam yıkılırken fil hortumuyla köprüyü havaya kaldırdı. Sabaha kadar bulutların üzerinde dolaşıp durdum. Dünya, Güneş’e seslendi. Küçük kız yıldızları heybesine topladı. Bulutlar pamuk giysilerini giymişlerdi. Minik fare kükredi. Kedi pırr diye uçuverdi Güneş çocuklara gülümsedi. Minik köpek kulağıma fısıldadı. Yıldızlar Ay ile dans ediyorlar.

YÖNLENDİRİCİ İFADELER

Cümledeki durumu, düşünceyi tersine çevirerek cümleleri birbirine bağlayan sözcüklerdir. En yaygın kullanılanları şunlardır: Ama, fakat, lakin, ancak, ne var ki, oysaki, halbuki, ya da, veya, rağmen, buna rağmen… ÖRNEK: Bu konuya çok çalıştım ama konuyu tam anlamadım. Yukarıdaki cümle iki parçalıdır. Birinci bölümünde cümle olumlu gelmiş, ikinci bölümde ise cümlenin anlamı olumsuz biçime dönmüştür. Bunu sağlayan sözcük ‘ama’ sözcüğü olmuştur. NOT: Yönlendirici ifadeler birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bir cümlede ama, fakat, lakin, ne var ki gibi ifadeler birbirlerinin yerine konsa da cümlenin anlamı değişmez.